Wersje 318is, 318ti
Objawy uszkodzenia uszczelki głowicy cylindrów podano w punkcie „Wymontowanie i zamontowanie głowicy cylindrów (wersje 316i, 318i).
Wymontowanie
Uwaga. Niektóre czynności wymontowania opisano w artykule „Wymontowanie i zamontowanie silnika”, z którym należy wcześniej się zapoznać.
Głowicę cylindrów można wymontowywać, gdy silnik jest zimny.
• Odłączyć przewód masy ( —) od akumulatora. Uwaga. Spowoduje to skasowanie kodu zabezpieczającego radioodbiornik przed kradzieżą. Przed odłączeniem akumulatora zapoznać się ze wskazówkami w rozdziałach „Wymontowanie i zamontowanie radioodbiornika” oraz „Wymontowanie i zamontowanie akumulatora”.
• Unieść i podeprzeć samochód.
• Odkręcić od kolektora przednią rurę wylotową (patrz artykuł „Układ wylotowy”).
• Odkręcić kolektor wylotowy. Kolektor dolotowy pozostaje na swoim miejscu.
• Zlać ciecz chłodzącą (patrz artykuł „Czynności obsługowe”). W tym celu wykręcić korek spustowy z boku kadłuba silnika, pod kolektorem wylotowym. Po zlaniu cieczy chłodzącej korek należy natychmiast zakręcić.
• Zwolnić opaski mocujące i zdjąć przewody cieczy chłodzącej z termostatu.
• Odłączyć cięgno od dźwigni przepustnicy.
• Od korpusu przepustnicy odłączyć następujące przewody i wtyki, zaznaczając je odpowiednio w celu niedopuszczenia do zamiany podczas ponownego montażu: 3 – przewód odpowietrzania zbiornika paliwa, 2 – przewód doprowadzania paliwa, 1 – przewód powrotu paliwa.
Uwaga. Istnieje zagrożenie pożarowe. Nie zbliżać się z otwartym ogniem. Podłożyć szmaty pod wyciekające paliwo.
• Wykręcić śruby mocujące podporę kolektora dolotowego.
• Wymontować kompletny przewód rozdzielczy paliwa razem z wtryskiwaczami paliwa.
• Ścisnąć zabezpieczenia druciane i wyjąć wszystkie wtyki złączy elektrycznych na przewodzie dolotowym i głowicy cylindrów: nastawnika biegu jałowego, potencjometrycznego czujnika przepustnicy, czujnika temperatury cieczy chłodzącej, czujnika ciśnienia oleju.
• Odkręcić pokrywę głowicy cylindrów i zdjąć nasadki świec zapłonowych.
• Odkręcić dwie nakrętki (czarne strzałki na rys. W-10202) i wyjąć przewody wysokiego napięcia.
• Zdjąć z głowicy cylindrów przewód odpowietrzania skrzyni korbowej.
• Odkręcić pokrywę głowicy cylindrów (rys. W-10203).
Uwaga. Ze względu na ponowny montaż zwrócić uwagę na sposób ułożenia gumowych podkładek pod śruby.
• Zwolnić opaskę mocującą i zdjąć środkowy przewód cieczy chłodzącej (rys. W-10205).
• Odkręcić czujnik położenia wału rozrządu i wyjąć razem z uszczelką.
• Odkręcić obudowę termostatu i wyjąć ją razem z termostatem.
• Odkręcić i zdjąć górną pokrywę komory kół łańcuchowych.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położeniu GMP. W tym celu włączyć 5. bieg i popychać samochód do przodu lub obracać kołem pasowym na wale korbowym (w kierunku jego obrotów) tak długo, aż krzywki zaworów dolotowego i wylotowego 1. cylindra (od strony łańcucha rozrządu) będą skierowane do siebie. W tym położeniu strzałki na kołach łańcuchowych obydwu wałów rozrządu muszą być skierowane do góry.
• Zablokować wał korbowy w położeniu odpowiadającym GMP, używając do tego trzpienia BMW 112300 (rys. W-10208) lub innego odpowiedniego narzędzia. W tym celu wsunąć trzpień przez otwór w kadłubie silnika do otworu w kole zamachowym.
• Odkręcić napinacz łańcucha od głowicy.
Uwaga. Na napinacz naciska sprężyna, należy go przytrzymać podczas odkręcania.
• Odkręcić górną prowadnicę łańcucha.
• Odkręcić górną śrubę prawej prowadnicy łańcucha (rys. W-10212).
• Odkręcić i zdjąć koła łańcuchowe. Strzałki na kołach muszą być skierowane do góry. Na kole wału rozrządu dla zaworów wlotowych jest umieszczona tarcza impulsowa. Należy zapamiętać jej położenie na potrzeby późniejszego montażu; umieszczona na niej strzałka także musi być skierowana do góry.
Uwaga. Za pomocą drucianego haka zabezpieczyć łańcuch przed zsunięciem.
• Wykręcić śruby głowicy cylindrów w kolejności od zewnątrz do wewnątrz i w kilku etapach. Potrzebny jest do tego klucz typu Torx, np. BMW 112250.
Uwaga. Po wymontowaniu głowicy cylindrów nie należy jej kłaść na powierzchni uszczelniającej, gdyż wtedy mogą ulec uszkodzeniu całkowicie otwarte zawory. Najlepiej ułożyć głowicę cylindrów na dwóch drewnianych krawędziakach.
• Usunąć pozostałości uszczelki za pomocą dostępnych środków chemicznych i skrobaka do drewna. Uważać, aby pozostałości uszczelki nie wpadły do otworów na śruby, dlatego zaślepić otwory szmatkami.
• Sprawdzić stan i prawidłowe osadzenie tulejek pasowanych (1, rys. W-10214). W otworach na śruby nie powinien znajdować się olej silnikowy.
Uwaga. Do przykręcania głowicy cylindrów zawsze stosować nowe śruby. Przed wkręceniem powlec je olejem. W fabrycznych śrubach nie ma możliwości zgubienia podkładek, gdyż są specjalnie „przykute” do łba. Używając nowych śrub, stosować luźne podkładki.
• Sprawdzić, czy głowica cylindrów nie ma pęknięć, a gładzie cylindrów wyżłobień.
• Sprawdzić stalowym liniałem i szczelinomierzem w kierunku wzdłużnym i poprzecznym płaskość głowicy cylindrów i kadłuba silnika. Dopuszczalna odchyłka wynosi 0,03 mm. W razie potrzeby oddać głowicę do obróbki.
| Wersja
samochodu |
Wysokość głowicy cylindrów (mm) | |
| nowej | minimalna po obróbce | |
| 318 is, 318ti | 140,0 | 139,55 |
Uwaga. Po obróbce głowicy, zależnie od jej wysokości, może być zamontowana uszczelka głowicy o nominalnej grubości lub grubsza o 0,3 mm. Stosując grubszą uszczelkę unika się zmniejszenia komory spalania. Należy pamiętać, że również pierścień uszczelniający kanału cieczy chłodzącej (1, rys. W-1067) musi być odpowiednio grubszy.
• Oczyścić starannie otwory w głowicy cylindrów z resztek oleju i innych pozostałości.
Uwaga. W ślepych otworach nie powinien znajdować się olej, gdyż wówczas śruby nie będą dociskały głowicy z odpowiednią siłą, mimo że zostaną dokręcone właściwym momentem. Może dojść także do pęknięcia kadłuba silnika.
• Jeżeli był wymontowany, to zamontować w kanale dolotowym oleju zawór zwrotny (1), kołnierzem w kierunku skrzyni korbowej, i osadzić gumowaną tulejkę dystansową (2).
• Podczas każdej naprawy należy wymienić uszczelkę głowicy cylindrów. Nową uszczelkę nakładać bez środka uszczelniającego w taki sposób, aby żaden otwór w kadłubie silnika nie został przykryty. Napis „FRONT” na uszczelce powinien się znaleźć na górze, a napis „TOP” – od strony łańcucha.
• Ustawić wały rozrządu we właściwym położeniu za pomocą narzędzia BMW 113240.
W razie potrzeby obracać wały rozrządu kluczem o rozwartości 27 mm.
Uwaga. Chronić obudowę wałów rozrządu. W razie potrzeby zeszliłować krawędzie klucza (rys. W-10131).
Jeżeli wał rozrządu musi być na tyle obrócony, że spowoduje to poruszenie się zaworów 1. i 4. cylindra, należy obrócić wałem korbowym w kierunku jego normalnej pracy o około 90° od położenia odpowiadającego GMP i dopiero wtedy obrócić do tyłu wał rozrządu. Ma to na celu niedopuszczenie do kontaktu zaworów z tłokami.
• Nowe śruby głowicy przykręcać w kolejności od 1 do 10 w trzech etapach:
– I etap: dokręcić śruby kluczem dynamometrycznym momentem 30 Nm,
– II etap: dokręcić śruby kluczem sztywnym o 90°,
– III etap: dokręcić śruby kluczem sztywnym o 90°.
Uwaga. Śruby głowicy należy dokręcać z dużą starannością. Przed dokręceniem śrub sprawdzić dokładność wskazań klucza dynamomet
rycznego. Do dokręcania śrub potrzebna jest tarcza kątowa, np. Hazet 6690. Jeśli nie dysponuje się tarczą, do ramienia klucza przyłożyć kątomierz i zaznaczyć kredą odpowiedni kąt obrotu. Następnie jednym ruchem obrócić ramię klucza o zaznaczony kąt.
• Ułożyć uszczelkę w pokrywie kół łańcuchowych.
• Przykręcić koła łańcuchowe z nałożonym łańcuchem do kołnierzy wałów rozrządu. Strzałki na kołach łańcuchowych muszą być skierowane do góry. Dokręcić wstępnie śruby momentem 10 Nm.
• Przykręcić śrubę mocującą prawej prowadnicy łańcucha i zamontować górną prowadnicę.
Uwaga. Ustawić hydrauliczny napinacz łańcucha w położeniu montażowym. Przed każdym montażem napinacz łańcucha musi być ustawiany we właściwym położeniu, gdyż przy całkowicie wysuniętym popychaczu hydraulicznym zostaje on zablokowany i nie ma efektu sprężynowania napinacza. Niewłaściwie naciągnięty lub zerwany łańcuch może spowodować poważne uszkodzenie silnika.
• Uderzyć zewnętrzną tuleją napinacza o twarde podłoże (np. o imadło, rys. W-10218), co spowoduje zwolnienie blokady tłoczka.
• Włożyć napinacz łańcucha między szczęki imadła i ścisnąć go. Założyć skórzane osłony na szczęki imadła, aby zabezpieczyć powierzchnię roboczą tłoczka. Podczas ściskania napinacza pierścień sprężysty (1, rys. W-12019) zostanie wsunięty do tulei zewnętrznej.
• Wersje 31818, 318ti do XII 1995 (silnik M42 1,8 dm3). Ścisnąć napinacz na wymiar X = 68,5 mm (rys. W-10220). W tym położeniu będzie słychać, jak pierścień sprężysty wpadnie w wybranie w tulei. Po wyjęciu napinacza z imadła powinien on zachować ww. wymiar. Jeżeli nie, prawdopodobnie ściśnięto napinacz zbyt mocno lub zbyt mało. Należy powtórzyć czynność.
• Wersje 318is, 318ti od I 1996 (silnik M44 1,9 dm3). Umieszczony w imadle napinacz należy ściskać powoli, aż zewnętrzny pierścień sprężysty zbliży się do krawędzi tulei. Rozsunąć szczęki imadła i w opisany wyżej sposób przeprowadzić zabieg ściskania napinacza.
• Przykręcić dolny napinacz momentem 40 Nm.
• Powlec powierzchnie robocze uszczelek komory kół łańcuchowym silikonową masą uszczelniającą „3 Bond 1209”.
• Zamontować pokrywę komory kół łańcuchowym, stosując nową uszczelkę. Śruby M6 dokręcać momentem 10 Nm, a śruby M8 momentem – 22 Nm. W czasie dokręcania naciskać pokrywę do dołu wkrętakiem (rys. W-10221), aby jej krawędź znalazła się w jednej płaszczyźnie z górną krawędzią głowicy cylindrów.
• Osadzić uszczelkę pokrywy głowicy cylindrów, sprawdzając jej ułożenie w wybraniu w kadłubie silnika. W razie potrzeby wymienić uszczelkę.
• Dokręcić na przemian śruby mocujące M6 momentem 10 N-m. a śruby M7 – momentem 15 N-m.
• Zamontować termostat cieczy chłodzącej.
• Przymocować cięgno przyspieszenia do dźwigni przepustnicy.
• Założyć przewody elastyczne cieczy chłodzącej, paliwa oraz podciśnienia i zabezpieczyć je opaskami mocującymi.
• Podłączyć wszystkie przewody elektryczne.
• Ułożyć przewody wysokiego napięcia i nałożyć nasadki świec zapłonowych.
• Zamontować na głowicy cylindrów kolektor wylotowy, stosując nową uszczelkę. Wygarbienie uszczelki powinno być skierowane w stronę głowicy. Posmarować śruby pastą miedzianą odporną na wysokie temperatury i dokręcić nakrętki momentem 25 Nm.
• Przykręcić do kolektora przednią rurę wylotową.
Uwaga. Przed uruchomieniem silnika usunąć z koła zamachowego trzpień blokujący wał korbowy.
• Napełnić układ chłodzenia cieczą chłodzącą (patrz artykuł „Czynności obsługowe”).
• Sprawdzić poziom oleju w silniku i w razie potrzeby uzupełnić. Jeżeli powodem wymontowania głowicy cylindrów było uszkodzenie uszczelki, zaleca się wymienić olej w silniku, gdyż może się w nim znajdować ciecz chłodząca.